Uzależnienie od telefonu komórkowego, czyli tzw. fonoholizm staje się coraz powszechniejszą chorobą naszych czasów. Wpływa ono na nasz mózg, powodując w nim zauważalne, destrukcyjne zmiany. Czym tak naprawdę objawia się ta przypadłość? Czy w dzisiejszym, coraz bardziej cyfrowym świecie można z nią walczyć?
Uzależnienie od telefonu. Fonoholizm chorobą współczesności
Uzależnienie od telefonu należy do grupy uzależnień behawioralnych, a więc nałogów kompulsywnych, związanych z przymusem wykonywania konkretnych czynności. Wszystko dzieje się bez udziału jakichkolwiek substancji. W skrócie polega to na nadmiernym użytkowaniu telefonu, co niekorzystnie odbija się na codziennym życiu uzależnionego.
Coraz częściej używanym terminem określającym uzależnienie od telefonu jest fonoholizm. O fonoholizmie możemy mówić, gdy dana osoba korzysta z elektronicznego urządzenia przez większość swojego czasu. Osoba uzależniona nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania. Nieustannie sprawdza telefon, co ma zgubny wpływ na codzienne obowiązki (praca, nauka, hobby).
Z niezależnych badań przeprowadzonych w latach 2015 – 2016 wynika, że odsetek nastolatków ciężko uzależnionych od telefonu mógł wtedy wynosić nawet kilka procent. Nie ma wątpliwości, że przez ostatnie osiem lat liczby te poszły mocno w górę. Z tego tytułu wielu naukowców określa fonoholizm jako chorobę cywilizacyjną.
Jak zachowuje się osoba uzależniona od telefonu? Objawy fonoholizmu
Podstawowe objawy uzależnienia od telefonu możemy podzielić na fizyczne oraz psychiczne.
Fizyczne objawy uzależnienia od telefonu
- Nierozstawanie się z telefonem
- Nieustanna potrzeba sprawdzania powiadomień, wiadomości, nowości w swoim urządzeniu
- Przerywanie spotkań czy konwersacji z innymi w celu sprawdzenia telefonu
- Wychodzenie z lekcji, posiedzeń w pracy aby sprawdzić telefon
- Potrzeba nieustannego „bycia w sieci” – częste robienie selfie i przesyłanie znajomym, publikowanie postów itp.
- Korzystanie z urządzeń elektronicznych w miejscach do tego nie przeznaczonych, podczas sytuacji, w których takie działanie może zakończyć się konsekwencjami
Psychiczne objawy uzależnienia od telefonu
- Odczuwanie wewnętrznego przymusu korzystania z telefonu
- Lęki i niepokoje podczas prób ograniczania korzystania z urządzeń elektronicznych
- Rozdrażnienie i agresja w sytuacjach zabronienia korzystania z telefonu
- Potrzeba podkreślania na każdym kroku, jak ważnym jest bycie online w dzisiejszych czasach
- Strach w momencie bycia poza „główną bańką informacji:
- Negatywne emocje związane z brakiem dostępu do sieci
Uzależnienie od telefonu – skutki
Uzależnienie od telefonu niesie ze sobą wiele destrukcyjnych skutków, zarówno w sferze mentalnej, jak i czysto fizycznej. U wielu nastolatków będących w sidłach fonoholizmu zaobserwowano istotne, znaczące zmiany w codziennym funkcjonowaniu.
Do najczęstszych i najpoważniejszych skutków fonoholizmu należą:
- Zaniedbywanie codziennych obowiązków
- Osłabianie i wycofywanie się z relacji w normalnym życiu
- Niezważanie na bezpośrednie konsekwencje korzystania z telefonu (niewyspanie, zaniedbany wygląd, nieregularna dieta dla mózgu itp.)
- Dekoncentracja, rozproszenie, brak możliwości skupienia i obniżenie zdolności zapamiętywania informacji
- Utrata pasji i hobby
- Brak spędzania wolnego czasu w sposób aktywny
- Ryzyko popadnięcia w depresję
Przy czym należy stwierdzić, że to tylko część skutków. Nadmierne korzystanie z telefonu nie jest dobre dla naszego mózgu, osłabia pamięć i zdolność przyswajania informacji. Jako, że należy do grupy uzależnień behawioralnych może również stać się przyczynkiem do rozwoju depresji.
Jak wyjść z uzależnienia od telefonu?
W przypadku dzieci najlepszym sposobem na uniknięcie fonoholizmu będzie po prostu ograniczenie czasu użytkowania telefonu przez naszą pociechę. Ważne jest wyznaczenie konkretnych zasad i granic dotyczący korzystania z urządzeń elektronicznych.
Warto spróbować np. ustalić sobie w domu jedno konkretne miejsce, gdzie będzie odkładany telefon gdy z niego nie korzystamy. Pamiętajmy też, aby nie korzystać z tego typu urządzeń podczas wspólnych rozmów, posiłków czy innych podobnych aktywności.
Pamiętajmy przede wszystkim o profilaktyce. Uczulajmy dziecko na skutki nadmiernego przesiadywania w telefonie, pokażmy, jak negatywny może mieć to na nich wpływ w codziennym życiu. Zdawać sobie trzeba sprawę z jednego – dziecko obserwuje rodzica, a przykład idzie z góry. Warto więc również pokazać swojej latorośli, że samemu przestrzega się ustalonych zasad.
Co jednak w momencie, gdy fonoholizm już się pojawił? Jak wyjść z uzależnienia od telefonu? Walka z fonoholizmem w dużej mierze polega na pracy nad emocjami, podobnie jak w przypadku innych uzależnień behawioralnych. W ciężkich przypadkach warto skorzystać z pomocy psychologa.
Pamiętajmy – nadmierne korzystanie z telefonu nie idzie w parze z rozwojem mózgu, pamięci ani umiejętności przyswajania informacji, a często związany z nim brak snu źle wpływa na umysł. Dobrze jest wiedzieć, jak radzić sobie i zapobiegać cyfrowej chorobie cywilizacyjnej naszych czasów.
Źródła:
Nalogowe_korzystanie_z_telefonow_komorkowych_RAPORT_Z_BADAN.pdf (dbamomojzasieg.pl)