Nie ulega wątpliwości, iż sen jest jedną z podstawowych, i zarazem najważniejszych potrzeb życiowych człowieka. Podczas tego rodzaju odpoczynku organizm ludzki przeżywa wiele zmian, o których często nie zdajemy sobie sprawy. Spowalniana jest praca serca, oddech staje się głębszy i bardziej równomierny, spada również temperatura naszych ciał. Brak snu wiąże się z wieloma nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Jak brak snu wpływa na mózg?
Brak snu znacząco wpływa na nasze codziennie funkcjonowanie oraz organizm. Bez odpowiedniej ilości odpoczynku nie jesteśmy w stanie myśleć logicznie, odpowiednio szybko reagować czy podejmować decyzji. Zdrowy, porządny wypoczynek to przede wszystkim lepsza koncentracja oraz zauważalna, znacząca poprawa pamięci. Chcesz lepiej zapamiętywać? Daj sobie odpowiednio długi czas na sen.
W trakcie snu dochodzi również do utrwalania wspomnień, a sam mózg niejako „porządkuje” nabyte informacje. Dzięki temu nasza codzienna praca staje się efektywniejsza. Poza tym – co ważne szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży – sen ma realny wpływ na układ odpornościowy. Zapewnia on prawidłowe funkcjonowanie hormonu wzrostu, istotnego przede wszystkim w okresie dojrzewania.
Brak snu: skutki
Nadwaga
Skutki braku snu mogą być o wiele poważniejsze, niż nam się wydaje. Według szacunków, zdrowy, dorosły człowiek powinien przesypiać od 7 do 9 godzin na dobę. W przypadku młodzieży powinno mieścić się w to granicach od 9 do 10. Najwięcej regeneracji naturalnie potrzebują niemowlęta, nawet do 20 godzin snu na dobę.
Praktycznie każdy skutek braku snu jest mniej lub bardziej powiązany z pamięcią, koncentracją oraz ogólnie funkcjonowaniem mózgu. Nie od dziś wiadomo, że bezsenność sprzyja zbieraniu nadprogramowych kilogramów. Mówiąc wprost – nie śpisz, tyjesz. Wynika to z faktu, iż osoby, które nie zasypiają mają zwiększony apetyt, nawet po bardzo obfitych posiłkach. Nieprzespana noc wiąże się również z ogólną słabością organizmu i brakiem sił do podejmowania aktywności fizycznej. Ta z kolei również jest niezbędna, aby zachować dobrą pamięć i prawidłowe funkcjonowanie mózgu.
Choroby przewlekłe
Brak snu wiążę się również z ryzykiem powstania wielu chorób przewlekłych. Naukowcy udowodnili, iż u osób, które mało śpią znacząco zwiększa się możliwość wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. W skrajnych przypadkach może to przekształcić się w zawał czy udar mózgu. Ponadto brak snu do prosta droga rozwinięcia się cukrzycy typu 2, co wynika z zaburzonego metabolizm.
Brak snu a pamięć i koncentracja
To, jak brak snu wpływa na mózg najpełniej możemy zaobserwować poprzez pogorszenie się pamięci, koncentracji oraz prawidłowego funkcjonowania mózgu na co dzień. Osoby borykające się z bezsennością nie potrafią przypominać sobie wielu rzeczy, skupiać się na powierzonych zadaniach czy po prostu normalnie egzystować.
Brak snu wiąże się również z obniżoną zdolnością do oceny sytuacji oraz podejmowania ważnych decyzji. Jeśli masz problemy ze snem, staraj się nie wikłać w trudne problemy, gdzie będziesz zmuszony do reakcji i postawienia kropki nad „i”. Dodatkowo, bezsenność to również długofalowo kłopoty ze wzrokiem a w skrajnych przypadkach nawet jaskra.
Przyczyny braku snu
Do najbardziej oczywistej przyczyny braku snu należy po prostu nieodpowiedni tryb życia. Szczególnie zauważalne jest to w dzisiejszym świecie. Przepracowani, zabieganie, często odkładamy sen na potem, nie zważając na odpowiednią jego ilość.
Krzywa zapominania Ebbinghausa. Jak lepiej zapamiętywać?
Kolejną przyczyną mogą być problemy zdrowotne. Zbyt częste oddawanie moczu i problemy fizjologiczne uniemożliwiają regularny sen, podobnie jak bóle reumatyczne. Na zaburzenia snu szczególnie narażone są również osoby z depresją czy stanami lękami. W ich wypadku sen albo niemal nie występuje, albo jest stanowczo za długi, co z kolei również nie stanowi niczego dobrego dla organizmu. Ponadto, jeśli nie możesz spać, a uważasz, że w twoim życiu jest w porządku to warto zbadać się na okoliczność chorób wątrobowych tudzież jelitowo-żołądkowych.
Zdrowy sen a poprawa pamięci i funkcjonowania mózgu
Sen możemy podzielić na dwie fazy, które się ze sobą przeplatają:
- NREM
- REM
Pierwsza z nich to tzw. faza głęboka, w której następuje wypoczynek. Z kolei w drugiej, czyli płytkiej, występują marzenia senne.
Naukowcy z Netherlands Institute of Neuroscience w Amsterdamie dowiedli, iż zdrowy, nie zaburzony sen w żadnej fazie znacząco wpływa na jakość pamięci, koncentrację i prawidłowo funkcjonowanie umysłu. Analiza mózgu przeprowadzona przy pomocy rezonansu magnetycznego wykazała, iż osoby z zaburzeniami snu miały realnie zmniejszoną aktywność w obrębie hipokampa odpowiedzialnego za przywoływanie i utrwalanie wspomnień.
Pamiętaj, że nawet krótka drzemka to intensywny czas pracy twojego mózgu, który wpływa na niego bardzo pozytywnie. Pomaga lepiej zapamiętać nabyte umiejętności i utrwalić to, czego się nauczyłeś. Wniosek? Bezpośrednio po nauce pozwól sobie na krótką drzemkę. Zobaczysz, jak wyraźne da to efekty. Po wybudzeniu odczujesz znaczną poprawę w zakresie nowo nabytych zdolności.
Nie bójmy się tego powiedzieć – zdrowy sen to podstawa naszego codziennego funkcjonowania. Dbajmy o jego odpowiednią ilość, gdyż bez tego nie będziemy mogli rozwijać swojej pamięci, koncentracji, a nauka w szkole czy dzień w pracy będą nam szły znacznie mniej efektywnie i nie przyniosą pożądanych rezultatów.